Yük ve kapasite planlaması; kaynaklarınızın verimli bir şekilde tahsis edilmesi, darboğazların önlenmesi, müşteriler nezdinde tanımlanan hizmet seviyelerinin sürdürülmesi ve maliyetlerin optimize edilmesi açısından çok önemlidir. Bu değerleri doğru tahmin ederek sistemlerin ve süreçlerin beklenen talebi karşılamak adına iyi şekilde hazırlanmasını sağlayabilirsiniz.
Bu makalede, Fusion Operations’ta her iki değerin nasıl belirlendiğine bakacağız.
Kapasite
Kapasite, mevcut kaynakların sayısı ve analiz edilen zaman aralığı için her bir kaynağın sahip olduğu saat sayısı dikkate alınarak hesaplanır. Kullanılabilir saat sayısını belirlemek için kaynak değişikliği dikkate alınır. Hesaplama için dikkate alınan kaynaklar, dikkate alınan kaynakların makineler olduğu makine planlama görünümünün yanı sıra tüm planlama görünümlerinde yer alan işçilerdir.
Aşağıda, biri düşük, diğeri yüksek seviyede karmaşıklığa sahip iki örnek sunuyoruz:
Örnek 1: Farklı vardiyalara sahip işçiler
Örnek 2: Farklı vardiyaları ve vardiya değişimleri olan işçiler
Örnek 1: Farklı vardiyalara sahip işçiler
Bu örnekte, şirketin 3 işçisi vardır:
1 ve 2 numaralı işçilerin vardiyası, Pazartesi - Cuma günleri, saat 08:00 - 12:00 ve 13:00 - 17:00 arasındadır
3 numaralı işçinin vardiyası, Pazartesi - Perşembe günleri, saat 08:00 - 12:00 arasındadır
Bu durumda, günlük kapasite:
Pazartesi - Perşembe günleri: 2 işçi*(4 SA + 4 SA) + 1 işçi*4 SA = 20 SA
Cuma günü: 2 işçi*(4 SA + 4SA) = 16 SA
Hafta sonları: Vardiyalarda o günler için çalışma süresi olmadığından 0 SA.
Örnek 2: Farklı vardiyaları ve vardiya değişimleri olan işçiler
Bu örnekte, şirketin 3 işçisi vardır:
1 numaralı işçinin vardiyası, Pazartesi - Cuma günleri, saat 08:00 - 12:00 ve 13:00 - 17:00 arasındadır
2 numaralı işçinin vardiyası, 24 Şubat'a kadar Pazartesi - Cuma günleri, saat 08:00 - 12:00 ve 13:00 - 17:00 arasındadır. 25 Şubat’ta bir vardiya değişikliği eklenmiş ve vardiya, Pazartesi - Perşembe günleri, saat 08:00 - 12:00 arası olmuştur.
3 numaralı işçinin vardiyası, Pazartesi - Perşembe günleri, saat 08:00 - 12:00 arasındadır.
Bu durumda, günlük kapasite:
24 Şubat’a kadar:
Pazartesi - Perşembe günleri: 2 işçi*(4 SA + 4 SA) + 1 işçi*4 SA = 20 SA
Cuma günü: 2 işçi*(4 SA + 4SA) = 16 SA
Hafta sonları: Vardiyalarda o günler için çalışma süresi olmadığından 0 SA.
25 Şubat’tan sonra:
Pazartesi - Perşembe günleri: 1 işçi*(4 SA + 4 SA) + 2 işçi*4 SA = 16 SA
Cuma günü: 1 işçi*(4 SA + 4SA) = 8 SA
Hafta sonları: Vardiyalarda o günler için çalışma süresi olmadığından 0 SA.
Yük
Yük hesaplamasında, hem üretim siparişindeki her bir işlemin uzunluğu hem de üretim siparişine atanan işçilerin vardiyası dikkate alınır.
İşlem uzunluğu, işlemin başlangıç ve bitiş zamanı arasındaki süreyi ifade eder, dolayısıyla bir işlemin 11:45’te başlayıp 13:15’te bitecek şekilde ayarlanması durumunda uzunluğu 1 saat 30 dakikadır. Vardiyanın da dikkate alınmasının nedeni, işçilerin vardiyasına 12:00 ile 13:00 arasında ara verilmesi durumunda, bu zaman aralığının yük hesaplamasından düşülecek olmasıdır. Bu senaryoda yük, 30 dakika olacaktır.
Aşağıda, karmaşıklık derecesinin kademeli olarak arttığı üç örnek sunuyoruz. Tüm senaryolarda, şirketin 3 işçisi vardır: 1 ve 2 numaralı işçilerin vardiyası Pazartesi - Cuma günleri, saat 08:00 - 12:00 ve 13:00 - 17:00 arasında, 3 numaralı işçinin vardiyası Pazartesi - Perşembe günleri, saat 08:00 - 12:00 arasındadır.
Örnek 1: Tek üretim siparişi
Örnek 2: Kısmen çakışan iki üretim siparişi
Örnek 3: İşlem düzeyinde atanan işçilerin yer aldığı, kısmen çakışan iki üretim siparişi
Örnek 1 (basit): Tek üretim siparişi
Bu durumda, üretim siparişi içindeki işlemlerin zaman içinde nasıl dağıldığını analiz etmeliyiz; işleme göre planlama, bunu görselleştirmek için en iyi konumdur.
İşlemlerin zaman içinde dağıtılma şekline ek olarak, işçilerin vardiyası da dikkate alınır. Siparişe atanan ilk işçi olan 1 numaralı işçinin vardiyasına bakacağız. Bu işçinin vardiyası, Pazartesi - Cuma günleri, saat 08:00 - 12:00 ve 13:00 - 17:00 arasındadır.
Sunulan işlem başına ayrıntılı yükü görmek için genişletin:
Sunulan işlem başına ayrıntılı yükü görmek için genişletin:
"Karıştırma" işlemi için 19 Şubat’ta saat 12:00'de başlar ve 20 Şubat’ta saat 14:00'te sona erer. Bu nedenle, yük:
19 Şubat: 13:00 - 17:00 (4 saat)
20 Şubat: 08:00 - 12:00, 13:00 - 14:00 (5 saat)
"Pişirme" işlemi için 20 Şubat’ta saat 14:00'te başlar ve 22 Şubat’ta saat 10:30'da sona erer. Yük:
20 Şubat: 14:00 - 17:00 (3 saat)
21 Şubat: 08:00 - 12:00, 13:00 - 17:00 (8 saat)
22 Şubat: 08:00 - 10:30 (2,5 saat)
"Krema" işlemi için 22 Şubat’ta saat 10:30’da başlar ve aynı gün saat 14:30’da sona erer. Yük:
22 Şubat: 10:30 - 12:00, 13:00 - 14:30 (3 saat)
"Paketleme" işlemi için 22 Şubat’ta saat 14:30’da başlar ve 23 Şubat’ta saat 08:30’da sona erer. Yük:
22 Şubat: 14:30 - 17:00 (2,5 saat)
23 Şubat: 08:00 - 08:30 (0,5 saat)
Günlük toplam yük aşağıda hesaplanmıştır:
19 Şubat | 20 Şubat | 21 Şubat | 22 Şubat | 23 Şubat | |
PO_01, Karıştırma | 4 | 5 | 0 | 0 | 0 |
PO_01, Pişirme | 0 | 3 | 8 | 2,5 | 0 |
PO_01, Krema | 0 | 0 | 0 | 3 | 0 |
PO_01, Ambalajlama | 0 | 0 | 0 | 2,5 | 0,5 |
Toplam | 4 | 8 | 8 | 8 | 0,5 |
Üretim Siparişine göre planlamada sunulan, yukarıdan alınmış sonuçları aşağıda görebilirsiniz.
Örnek 2 (ara): Kısmen çakışan iki üretim siparişi
Önceki örnekte olduğu gibi, işlemlerin zaman içinde nasıl dağıtıldığını anlamak için işleme göre planlamaya bakacağız.
Ayrıca, her siparişe atanan işçilere de bakmalıyız. Bu örnekte, 3 işçinin tümü PO_02’ye atanır ve yalnızca 3 numaralı işçi PO_03’e atanır. Bu nedenle Fusion Operations, 1 numaralı işçinin vardiyasını PO_02 için ve 3 numaralı işçinin vardiyasını PO_03 için dikkate alır. 1 numaralı işçinin vardiyası, Pazartesi - Cuma günleri, saat 08:00 - 12:00 ve 13:00 - 17:00 arasındadır 3 numaralı işçinin vardiyası, Pazartesi - Perşembe günleri, saat 08:00 - 12:00 arasındadır.
Sunulan işlem başına ayrıntılı yükü görmek için genişletin:
Sunulan işlem başına ayrıntılı yükü görmek için genişletin:
PO_02 için "Karıştırma" işlemi, 28 Şubat’ta saat 08:00’de başlar ve 28 Şubat’ta saat 15:00’te sona erer. Bu nedenle, yük:
28 Şubat: 08:00 - 15:00 (6 saat)
PO_02 için "Pişirme" işlemi, 28 Şubat’ta saat 15:00’te başlar ve 29 Şubat’ta saat 16:00’da sona erer. Yük:
28 Şubat: 15:00 - 17:00 (2 saat)
29 Şubat: 08:00 - 12:00, 13:00 - 16:00 (7 saat)
PO_02 için "Ambalajlama" işlemi, 29 Şubat’ta saat 16:00’da başlar ve 1 Mart’ta saat 09:00’da sona erer. Yük:
29 Şubat: 16:00 - 17:00 (1 saat)
1 Mart: 08:00 - 09:00 (1 saat)
PO_03 için "Karıştırma" işlemi, 29 Şubat’ta saat 08:00’de başlar ve 29 Şubat’ta saat 11:00’de sona erer. Yük:
29 Şubat: 08:00 - 11:00 (3 saat)
PO_03 için "Pişirme" işlemi, 29 Şubat’ta saat 11:00’de başlar ve 4 Mart’ta saat 09:20’de sona erer. Yük:
29 Şubat: 11:00 - 12:00 (1 saat)
1 Mart - 3 Mart: 0 saat (3 numaralı işçi bu günlerde çalışmıyor)
4 Mart: 08:00 - 09:20 (1,33 saat)
PO_03 için "Ambalajlama" işlemi, 4 Mart’ta saat 09:20’de başlar ve 4 Mart’ta saat 10:00’da sona erer.
4 Mart: 09:20 - 10:00 (0,67 saat)
Günlük toplam yük aşağıda hesaplanmıştır:
28 Şubat | 29 Şubat | 1 Mart | 2-3 Mart | 4 Mart | |
PO_02, Karıştırma | 6 | 0 | 0 | 0 | 0 |
PO_02, Pişirme | 2 | 7 | 0 | 0 | 0 |
PO_02, Ambalajlama | 0 | 1 | 1 | 0 | 0 |
PO_03, Karıştırma | 0 | 3 | 0 | 0 | 0 |
PO_03, Pişirme | 0 | 1 | 0 | 0 | 1,3 |
PO_03, Ambalajlama | 0 | 0 | 0 | 0 | 0,7 |
Toplam | 8 | 12 | 1 | 0 | 2 |
Üretim Siparişine göre planlamada sunulan, yukarıdan alınmış sonuçları aşağıda görebilirsiniz.
Örnek 3 (karmaşık): İşlem düzeyinde atanan işçilerin yer aldığı, kısmen çakışan iki üretim siparişi
Planlamayı işleme göre analiz etmek, daha önce de olduğu gibi işlemlerin zaman içinde nasıl planlandığını anlamak açısından çok önemlidir.
Bu iki üretim siparişi artık gelişmiş planlama seçeneklerine sahiptir: Bazı işlemlerin kendilerine tahsis edilmiş işçileri vardır.
PO_04 tüm işçilere atanmıştır (1, 2 ve 3)
"Karıştırma" işlemine atanmış işçi yoktur
"Pişirme" işlemi, 3 numaralı işçiye atanmıştır
"Ambalajlama" işlemi, 2 numaralı işçiye atanmıştır
PO_05, 2 ve 3 numaralı işçilere atanmıştır
"Karıştırma" işlemi, 2 ve 3 numaralı işçilere atanmıştır
"Pişirme" işlemi, 2 ve 3 numaralı işçilere atanmıştır
"Krema" işlemi, 1, 2 ve 3 numaralı işçilere atanmıştır
"Ambalajlama" işlemine atanmış işçi yoktur
İşlemlerin birden çok işçiye atanması, yükün işlemin gerçekleşmesi planlanan zaman aralığında tüm işçilere tahsis edileceği anlamına gelir.
Sunulan işlem başına ayrıntılı yükü görmek için genişletin:
Sunulan işlem başına ayrıntılı yükü görmek için genişletin:
PO_04 için "Karıştırma" işlemi, 20 Mart’ta saat 08:00’de başlar ve aynı gün saat 11:00’de sona erer. Yük:
20 Mart: 08:00 - 11:00 (3 saat)
PO_04 için "Pişirme" işlemi, 20 Mart’ta saat 11:00’de başlar ve 21 Mart’ta saat 11:30’da sona erer. Bu işlem yalnızca 13 numaralı işçiye atanmıştır, bu nedenle yük:
20 Mart: 11:00 - 12:00 (1 saat)
21 Mart: 08:00 - 11:30 (3,5 saat)
PO_04 için "Ambalajlama" işlemi, 21 Mart’ta saat 11:30’da başlar ve 22 Mart’ta saat 10:30’da sona erer. Bu işlem yalnızca 12 numaralı işçiye atanmıştır, bu nedenle yük:
21 Mart: 11:30 - 12:00, 13:00 - 17:00 (4,5 saat)
22 Mart: 08:00 - 10:30 (2,5 saat)
PO_05 için "Karıştırma" işlemi, 20 Mart’ta saat 08:00’de başlar ve 20 Mart’ta saat 10:15’te sona erer. Bu işlem hem 2 hem de 3 numaralı işçiye atanmıştır, bu nedenle yük:
20 Mart:
2 numaralı işçi için 08:00 - 10:15 (2,25 saat)
3 numaralı işçi için 08:00 - 10:15 (2,25 saat)
PO_05 için "Pişirme" işlemi, 20 Mart’ta saat 10:15’te başlar ve 21 Mart’ta saat 09:37’de sona erer. Bu işlem hem 2 hem de 3 numaralı işçiye atanmıştır, bu nedenle yük:
20 Mart:
2 numaralı işçi için 10:15 - 12:00, 13:00 - 17:00 (5,75 saat)
3 numaralı işçi için 10:15 - 12:00 (1,75 saat)
21 Mart:
2 numaralı işçi için 08:00 - 09:37 (1,62 saat)
3 numaralı işçi için 08:00 - 09:37 (1,62 saat)
PO_05 için "Krema" işlemi, 21 Mart’ta saat 09:37’de başlar ve aynı gün saat 13:20’de sona erer. Bu işlem 1, 2 ve 3 numaralı işçiye atanmıştır, bu nedenle yük:
21 Mart:
1 numaralı işçi için 09:37 - 12:00, 13:00 - 13:20 (2,72 saat)
2 numaralı işçi için 09:37 - 12:00, 13:00 - 13:20 (2,72 saat)
3 numaralı işçi için 09:37 - 12:00 (2,38 saat)
PO_05 için "Ambalajlama" işlemi, 21 Mart’ta saat 13:20’de başlar ve 22 Mart’ta saat 16:30’da sona erer. Bu işleme atanmış işçi yoktur. Yük:
21 Mart: 13:20 - 17:00 (3,67 saat)
22 Mart: 08:00 - 12:00, 13:00 - 16:30 (7,5 saat)
Günlük toplam yük aşağıda hesaplanmıştır:
20 Mart | 21 Mart | 22 Mart | |
PO_04, Karıştırma | 3 | 0 | 0 |
PO_04, Pişirme | 1 | 3,5 | 0 |
PO_04, Ambalajlama | 0 | 4,5 | 2,5 |
PO_05, Karıştırma | 2,25*2=4,5 | 0 | 0 |
PO_05, Pişirme | 5,75+1,75=7,5 | 1,62*2=3,2 | 0 |
PO_05, Krema | 0 | 2,72*2+2,38=7,8 | 0 |
PO_05, Ambalajlama | 0 | 3,7 | 7,5 |
Toplam | 16 | 22,7 | 10 |
Üretim Siparişine göre planlamada sunulan, yukarıdan alınmış sonuçları aşağıda görebilirsiniz.
Bu makaleyi okuduktan sonra hâlâ bazı şüpheleriniz varsa Canlı sohbet özelliğimiz aracılığıyla bize veya doğrudan CSM’nize ulaşmaktan çekinmeyin.